Bruksizm, uyku sırasında dişleri sıkmak, gıcırdatmak ve çeneyi kenetlemektir. Bu
normal olmayan bir durumdur ve oldukça rahatsız edici bir ses ortaya çıkar. Uyku sırasındaki
diş gıcırdatma o kadar sesli olur ki, kişi uyanıkken aynı sesi çıkaramaz. Çağımızın hastalığı
olan stresin diş gıcırdatmanın en önemli nedeni olduğu düşünülmektedir.
Bruksizmin (diş gıcırdatması) oluş nedenleri hakkında çeşitli görüşler vardır. Bazı
araştırmacılar bruksizmin dişler arasındaki kapanış ilişkisinin bozulmasından
kaynaklandığını, bazıları santral sinir sistemindeki bir hastalığın neden olduğunu bazı
araştırmacılar da bu iki nedeni de kapsayan çok yönlü bir problem olduğunu ileri
sürmektedirler.
Üstçene dişleri alt çenedeki dişleri önden 2 mm kadar ve yanlardan örter ve dişler
birbirlerinin aralarındaki boşluklara yerleşir. Elbette her kapanış ilişkisinin ideal olması
beklenemez. Ancak gerek diş dizilerinde gerekse alt üst çene ilişkilerinde bu görüntüden çok
farklılaşmış yapılar bizim için uyarıcı olmalıdır. Ortodontik bozukluklar; ön açık kapanış
veya örtülü kapanış, üst veya alt dişlerin normalden fazla öne doğru çıkıntılı olmaları, üst azı
ve küçük azı dişlerinin içe doğru basmaları ve buna bağlı olarak alt çenede yana doğru
kaymalar şeklinde ortaya çıkabildiği gibi, diş dizilerinde hafif veya şiddetli yer sorunları ve
çapraşıklık şeklinde de görülebilir.
Santral sinir sisteminde oluşacak herhangi bir yıkım,bozukluk ya da patolojik oluşum
da yine bruksizme neden olacaktır. Herkes stresin bruksizmin nedenleri arasında en önemli faktör olduğu konusunda fikir birliği içerisindedir. Vücudumuzda stres belirtilerini ilk olarak gördüğümüz yer ağız
dokularıdır. Stres bruksizmin hem oluş nedeni hem de olayın şiddetini artıran en önemli
faktör olarak belirlenmiştir.
Gece bruksizminden şikayetçi olan hastalar genellikle günlük stres ve çalışma
yoğunluğundan dolayı alkol, sigara ve kafein kullanmaktadırlar. Mental dengesizlikler,
anksiyete, depresyon içinde bulunan hastalarda da bruksizme yüksek oranda rastlanır. Uyku
bruksizmi görülen hastalar genellikle uykularında konuşmakta, uykularında boğulma hissine
kapılma, gece uykudan uyanma gibi belirtiler izlenmektedir.
Dişleri sıkma ve gıcırdatma sonucunda, dişlerde kırılma, diş etinin geriye çekilmesi ve
bununla birlikte dişeti hizasında oluşan aşınmalar, dişlerde aşırı hassasiyet, sallanma,
yanaklarda tahriş,kas,baş,boyun ağrıları,kaslarda büyüme,veözellikle eklemlerde görülen
çıkma,ses ve ağrılar oluşur.
Bruksizmde tedavi öncelikle etkenin ortadan kaldırılmasıdır. Bundan sonrasında
yapılacak gece plakları ve kullanılan kas gevşeticiler ayrıca faydalı olacaktır.Günümüzde
geliştirilen “Nörofeedback” yöntemi uygulanan en son tedavi şeklidir.
